Recht van overpad

Juridische begrippen klinken vaak ingewikkeld. Dat is ook het geval bij het recht van overpad. Wanneer krijg je hiermee te maken? En hoe werkt het precies? Je leest er meer over in dit artikel.

Wat is recht van overpad?

Recht van overpad betekent dat je het erf van jouw buren mag gebruiken om bij jouw erf te komen. Bijvoorbeeld omdat je woning, tuin of garage alleen via een pad, oprit of steegje van de buren te bereiken is. Dit geldt natuurlijk ook andersom: dat je buren via jouw erf op hun erf mogen komen.

Je hebt alleen recht van overpad als de grond van de buren de enige manier is om de openbare weg te bereiken. Kun je de openbare weg ook via een ander pad bereiken? Dan mag je het erf van jouw buren niet zomaar op.

Erfdienstbaarheid

Recht van overpad is een vorm van erfdienstbaarheid. Met andere woorden: de eigenaar moet een dienst verlenen door zijn erf tijdelijk beschikbaar te stellen aan een ander.

Wettelijke regels

Als je recht van overpad hebt, dan gelden er bepaalde regels voor jou en je buren:

: Je buren moeten je toegang geven tot het pad. Ze mogen het pad alleen afsluiten met een hek als dit echt nodig is. Jij moet dan een sleutel van het hek krijgen. De buren mogen het pad niet blokkeren door er bijvoorbeeld hun auto op te parkeren.

: Als je het pad van de buren gebruikt, moet jij zorgen dat je buren daar zo min mogelijk last van hebben.

: Als gebruiker mag je het pad zelf onderhouden. Moet je hier kosten voor maken? Vraag aan je buren of zij deze (deels) willen vergoeden. De eigenaar mag je ook om een vergoeding vragen voor jouw gebruik van het pad, maar alleen als dit in de notariële akte staat.

: Je mag het erf van jouw buren gebruiken, maar zij blijven altijd de eigenaar van de grond. Ook als je het pad onderhoudt.

Officiële afspraken

Een recht van overpad is pas officieel geldig als je het samen met jouw buren laat vastleggen door een notaris. De notaris stelt dan een akte op die daarna wordt ingeschreven in het Kadaster.

Wat als jij of jouw buren het erf verkopen?

Bijvoorbeeld door een verhuizing. In dat geval blijven de officiële afspraken staan. Het recht van overpad geldt dan dus ook voor de nieuwe bewoners.

Dit betekent ook dat het kan dat jij een woning koopt waarbij je recht van overpad hebt of juist moet geven. Je makelaar of verhuurder is dan wel verplicht om je dit van tevoren te vertellen. Je kunt ook in jouw koopakte, huurcontract of het Kadaster controleren of er sprake is van recht van overpad.

Geen officiële afspraken

Je bent niet verplicht om de afspraken met jouw buren op te laten schrijven door een notaris. Als je onderling afspreekt dat je recht van overpad hebt, mag je het pad van de buren ook gebruiken.

Wel is het slim om heldere, schriftelijke afspraken te maken met elkaar. Zo kan hier later geen onduidelijkheid over ontstaan.

Heb je de afspraken niet officieel vastgelegd en wordt het erf van jou of jouw buren verkocht? Dan komt het recht van overpad wél te vervallen. Je moet dan afspraken maken met de nieuwe eigenaar.

Recht van overpad door verjaring

Heb je nooit afspraken met je buren gemaakt? Dan kan het zijn dat je door verjaring toch nog recht van overpad hebt. Hiervoor gelden 3 voorwaarden:

Je gebruikt het pad van je buren al minimaal 20 jaar om bij je grond te komen, zonder dat dit eigenlijk mocht en zonder dat je buren er ooit iets van gezegd hebben.
Je gebruikt het pad al minimaal 10 jaar omdat je dacht dat dit mocht (bijvoorbeeld vanwege een verkeerde vermelding in het Kadaster).
Je gebruikt het pad van je buren permanent (of voor de buitenwereld is het in ieder geval duidelijk dat dit mag).

Is een van deze situaties op jou van toepassing? Dan mogen je bestaande of nieuwe buren je niet opeens de toegang tot het pad afnemen.

Er zijn ook situaties waarin verjaring je géén recht van overpad geeft. Dit is het geval als:

je in een huurwoning woont
het erf van de eigenaar verhuurd wordt
de eigenaar je toestemming geeft om het pad te gebruiken

Recht van overpad met de auto

Bij recht van overpad mag je over het pad van je buren lopen. Fietsen is in sommige gevallen ook toegestaan, maar autorijden niet.

Gaat het niet om een pad, maar om een ruime weg waar de auto makkelijk overheen kan? En kun je de openbare weg alleen via deze weg bereiken? Dan kun je recht van weg hebben, ook wel recht van overweg genoemd. Je mag dan met jouw auto over de weg van je buren. Je auto op de weg van je buren parkeren mag niet.

Recht van overpad stoppen of afkopen

Je bent eigenaar van het pad

Vraag jouw buren of ze hun recht van overpad niet meer willen of nodig hebben. Als dit niet lukt, kun je rechtshulp inschakelen en een verzoek indienen bij de rechter.

Je kunt het recht van overpad alleen in sommige gevallen stoppen. Bijvoorbeeld als het onmogelijk is geworden om het pad te gebruiken. Of als de gemeente een nieuwe weg heeft aangelegd waarmee je de openbare weg ook kunt bereiken.

Als de rechter het recht van overpad opheft, dan moet je de uitschrijving in het Kadaster zelf regelen. Pas hierna is de opheffing officieel.

Je gebruikt het pad

Gebruik je het pad van jouw buren en wil je het recht van overpad niet meer? Dan zijn je buren verplicht om hieraan mee te werken. Volgens de wet moet jij de kosten voor het stoppen van dit recht in het Kadaster betalen. Maar natuurlijk kun je hier samen met je buren andere afspraken over maken.

Juridische hulp nodig?

Houden je buren zich niet aan de afgesproken regels? Of worden jullie het maar niet met elkaar eens, zelfs niet door buurtbemiddeling? Dan kan het fijn zijn als een deskundige met je meedenkt.

Via je rechtsbijstandverzekering Consument, Koop & Wonen vraag je juridisch advies en mogelijk rechtshulp van Univé Rechtshulp. Een ervaren jurist kijkt naar de situatie en helpt je bij het zetten van de volgende stap. Zo sta je er niet alleen voor. Kijk altijd eerst in de polisvoorwaarden om te weten of je in jouw situatie voor rechtshulp verzekerd bent.

Verzeker je direct van rechtshulp