Het laatste nieuws over de verplichte AOV (de wet BAZ)
In juni 2024 werd nieuwe informatie bekend gemaakt over de wet Basisverzekering Arbeidsongeschiktheid Zelfstandigen (BAZ) - ofwel verplichte AOV.
In een notendop:
Sluit je vóórdat de AOV verplicht wordt al je eigen AOV af, dan hoef je, mits deze voldoet aan de ‘overgangsregeling’ (volgens de ‘eerbiedigende werking’), straks géén verplichte AOV af te sluiten.
Als je echter nadat de wet BAZ in werking treedt pas een AOV afsluit, komt deze niet meer in aanmerking voor de overgangsregeling. Je krijgt dan te maken met de ‘opt-out regeling’.
Let op: de opt-out is aanzienlijk strenger. Het kan dus lonen om nu alvast een zelf samengestelde AOV af te sluiten, zodat je straks aanspraak kunt maken op de overgangsregeling.
Houd er rekening mee dat er een stabiliteitsbijdrage gerekend wordt als je afziet van de publieksverzekering.
Hoe dit allemaal werkt, lees je hieronder.
Direct naar:
- De overgangsregeling, opt-out en stabiliteitsbijdrage
- Waarom ook alweer deze verplichte AOV?
- Voor wie wordt de AOV (niet) verplicht?
- Vergelijking: de verplichte AOV vs. een zelf samengestelde AOV
- Hoe wordt arbeidsongeschiktheid bepaald volgens de BAZ?
- Wachten op de BAZ of AOV afsluiten: waar doe jij het verstandigst aan?
Overgangsregeling vs. opt-out
Liever een eigen AOV afsluiten? Wacht niet te lang. Hieronder lees je de verschillen tussen de overgangsregeling en de opt-out regeling:
AOV die is ingegaan vóór de peildatum | AOV die is ingegaan na de peildatum |
Regeling: eerbiedigende werking (het ‘overgangsrecht') | Regeling: opt-out (de ‘ontheffing van de verplichte verzekering') |
Voorwaarden van de particuliere AOV:
| Voorwaarden van de particuliere AOV:
|
Vrijwillige Ziektewet (VZ) en wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA): deelname aan (één van) beide regelingen mogelijk |
Wat houdt de 'stabiliteitsbijdrage’ in en wie moet dit gaan betalen?
Let op: naar verwachting betaal je met een eigen AOV in principe minder premie dan via de verplichte AOV: maatwerk is immers vaak een voordeliger alternatief. Daarom wordt verwacht dat veel zelfstandigen voor het overgangsrecht of opt-out zullen kiezen. Maar dat brengt een probleem met zich mee: daardoor zou er meer premie nodig zijn om de verplichte AOV te kunnen blijven uitvoeren. De regeling wordt zo gauw te duur.
Om het stelsel en de premie toch stabiel te kunnen houden en te zorgen dat de opt-out niet ten koste gaat van de publieke verzekering, wordt daarom een 'stabiliteitsbijdrage’ (ook wel: 'solidariteitsbijdrage’) ingevoerd. Daarmee wordt bij wijze van risicoverevening een deel van de lasten van de publieke verzekering te dekken.
Wie via de opt-out of via het overgangsrecht een eigen AOV of publieke vrijwillige verzekering heeft, moet deze bijdrage (rechtstreeks of via diens verzekeraar) gaan betalen.
Waarom ook alweer deze verplichte AOV?
Als je zelfstandig ondernemer bent met winst uit je onderneming, krijg je waarschijnlijk binnenkort te maken met een verplichte AOV: de Basisverzekering Arbeidsongeschiktheid Zelfstandigen (BAZ) via het UWV.
De overheid weet namelijk: zonder verzekering kunnen de kosten van arbeidsongeschiktheid gauw oplopen. Er zijn zzp’ers en andere ondernemers die speciaal hiervoor een buffer hebben opgebouwd. Of zij kunnen rekenen op hun partner om een periode van ziekte te overbruggen. Maar dat is niet voor iedereen mogelijk. En als je langere tijd arbeidsongeschikt bent, dan ben je op een gegeven moment wel door die buffer heen. Toch hebben te weinig ondernemers een AOV afgesloten.
Daar komt bij dat zulke ondernemers voor werkgevers goedkoper zijn, doordat zij de kosten van een AOV niet hoeven door te rekenen. Dat is voor de overheid een andere reden vóór de verplichte AOV. Zij meent dat dit een oneerlijke concurrentie ten opzichte van mensen in loondienst in de hand werkt; voor hen moet een werkgever immers verplicht het risico van arbeidsongeschiktheid afdekken.
Verder zijn er de ondernemers die zich wel willen verzekeren, maar vanwege hun gezondheid niet in aanmerking komen voor een private AOV. De verplichte AOV is voor iedereen af te sluiten, ook bij minder goede gezondheid.
Het is de dus bedoeling dat deze verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering de verschillen zowel tussen zelfstandigen en werknemers als tussen zelfstandigen onderling zal verkleinen. Met een verplichte verzekering tegen arbeidsongeschiktheid zal elke zelfstandige tot de AOW-leeftijd verzekerd zijn.
Vergelijking: de verplichte AOV vs. een zelf samengestelde AOV
Maar de BAZ zal niet voor iedereen de beste vorm van inkomensbescherming zijn. Ontdek de voor- en nadelen van zo'n verplichte AOV, ten opzichte van een verzekering die je zelf samenstelt:
Voor wie wordt de AOV (niet) verplicht?
Winst? De AOV wordt verplicht
De BAZ is voor alle zelfstandige ondernemers die winst uit hun onderneming halen (en dus inkomstenbelasting betalen) en nog geen eigen AOV hebben afgesloten.
Ben je aangesloten bij een broodfonds of schenkkring? Hoewel zo'n uitkering de wachttijd van 1 jaar prima kan overbruggen, ben je nog steeds verplicht daarnaast een basisverzekering arbeidsongeschiktheid (BAZ) af te sluiten.
Je hoeft géén verplichte AOV af te sluiten als je:
directeur-grootaandeelhouder (DGA) bent;
‘resultaatgenieter’ bent en belasting betaalt over inkomen uit ander werk. (Bijvoorbeeld bij een freelance opdracht naast je baan in loondienst, vergoedingen voor vrijwilligerswerk of als je voor de inkomstenbelasting geen ondernemer bent, maar wel inkomsten als zelfstandige geniet.);
als levenspartner meewerkt in de onderneming van jouw partner;
je al bij een verzekeringsmaatschappij hebt verzekerd. Stel nu nog zelf je eigen AOV en voorwaarden samen bij Univé.
Hoe wordt arbeidsongeschiktheid bepaald volgens de BAZ?
Er zijn verschillende beoordelingscriteria op basis waarvan kan worden bepaald of je arbeidsongeschikt bent: beroepsarbeidsongeschiktheid, passende arbeid en gangbare arbeid.
Daar lijkt nu bij de bepaling van arbeidsongeschiktheid volgens de wet BAZ een vierde optie bij te komen: er zal worden bekeken of de verzekerde met algemeen geaccepteerde arbeid nog in staat is om het wettelijk minimumloon (WML) te verdienen. Die eenvoudige toetsing bepaalt of er wel of geen uitkering wordt toegekend.
Hierover is op dit moment nog weinig bekend, en er zijn nog geen voorbeelden van deze 'drempelfuncties'. Er valt mogelijk te denken aan een arbeidsongeschikte hovenier, die in theorie nog als callcentermedewerker het WML zou kunnen verdienen. Deze hovenier zou dan geen BAZ-uitkering ontvangen. Maar of dit realistisch is en wat dit doet met de duurzame inzetbaarheid van de hovenier, dat kan men zich afvragen.
Wachten op de BAZ of AOV afsluiten: waar doe jij het verstandigst aan?
Overweeg je of het afsluiten van een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) zinvol is voor jou? De AOV-check biedt direct inzicht. Vergelijk daarnaast de BAZ met een zelf samengestelde AOV.
Wil je liever via een gesprek de opties verkennen? Onze adviseurs staan altijd voor je klaar. Om mee te denken, en voor persoonlijk, vrijblijvend en kosteloos advies.