Vaarwel asbest, hallo zonnepanelen

Dat asbestdaken een risico vormen voor de gezondheid en het milieu, wist Jan Christiaan wel. Een paar jaar geleden lag er zelfs een voorstel voor een verbod op asbestdaken en toen dacht hij serieus na over sanering. Maar het voorgestelde asbestverbod werd weggestemd. “De urgentie om asbest te verwijderen was er niet meer en kosten voor het vervangen van de daken zijn hoog. Dus gingen mijn plannen weer in de ijskast. Totdat ik in 2020 een e-mail kreeg van Univé over het project Duurzame Zekerheid. In het kort stelden ze voor om mijn asbestdaken op hun kosten te vervangen. De nieuwe daken pachten ze dan van mij en daar leggen ze zonnepanelen op. De opgewekte zonne-energie is van Univé. Die verkopen ze.” 

Univé neemt de regie

Het voorstel van Univé sprak Jan Christiaan aan. Niet alleen omdat het een mooie kans bood om de asbestdaken kosteloos te vervangen, maar vooral omdat de regie over het project bij Duurzame Zekerheid lag.  “Dit soort plannen realiseer je niet zo snel zelf”, zegt hij. “Alleen al om uit te zoeken wie de daken gaat verwijderen, een keuze te maken voor nieuwe dakbedekking, voordelige en goede zonnepanelen te bestellen en een vakbekwame installateur te vinden voor de plaatsing, dat is een enorme klus. En dan heb ik het nog niet eens over het gedoe met de netbeheerder. Bovendien moet het ook nog gefinancierd worden, dus heb je het al snel over een bedrijfskrediet tegen een hoge rente. Univé heeft dit project landelijk uitgerold. Door de schaalvergroting en omdat ze beschikken over een netwerk van leveranciers en installateurs, kunnen ze voordelig en slagvaardig zaken voor elkaar krijgen.” 

Ook zonnepanelen voor eigen gebruik

Meedoen aan het project Duurzame Zekerheid is niet een kwestie van tekenen bij het kruisje. “We hebben eerst een paar goede gesprekken gevoerd”, aldus Jan Christiaan. “Univé heeft uitgelegd wat er precies stond te gebeuren. En ik mocht aangeven wat mijn wensen waren. Het oude dak bestond uit golfplaten, maar voor het nieuwe dak wilde ik sandwich dakpanelen die ook goed isoleren. Als de zon erop staat te branden, lopen de temperaturen in de stal veel minder hard op. En er kwam een lichtkoepel in de nok waardoor er meer daglicht binnenkomt.” De oorspronkelijke bedoeling van Duurzame Zekerheid was dat alle zonnepanelen van Univé zijn. Maar toen de energieprijzen hard omhoog gingen, vroegen deelnemende agrariërs steeds vaker of ze ook een aantal zonnepanelen konden krijgen voor eigen gebruik. Jan Christiaan: “Ik kreeg die mogelijkheid ook aangeboden. Daar moest ik even over nadenken, want die eigen zonnepanelen betaal ik zelf. Bovendien werd het project ingewikkelder want er moesten twee gescheiden systemen komen. Maar de voordelen zijn zo groot dat ik al gauw ja zei.” 

Moeizame samenwerking met netbeheerder

Asbestdaken verwijderen en vervangen, dat is niet zo moeilijk. Binnen twee dagen kan die klus geklaard zijn. De grootste bottleneck lag bij de netbeheerder. Want voor het gebruik van de zonne-installatie is een zwaardere aansluiting op het elektriciteitsnet nodig. “Voor mijn eigen gebruik komen er 90 zonnepanelen op het dak van de jongveestal. En dan legt Univé nog eens zo’n 600 zonnepanelen op de daken die ze van mij pachten. Je hebt het dan over een enorme extra capaciteit op het elektriciteitsnet. Dat moet de netbeheerder Stedin regelen, maar dat had heel wat voeten in de aarde. De vraag naar stroom is zeer sterk gestegen en lang niet alle netbeheerders zijn daar klaar voor. Uiteindelijk is het voor mijn bedrijf gelukt om alles voor elkaar te krijgen. Eind 2022 ging de kogel door de kerk en kon ik afspraken maken over de volgende stappen. De daken zijn vervangen. De levering van zonnepanelen nam nogal wat tijd in beslag, maar inmiddels zijn ze allemaal geplaatst.” 

Duurzaam goed voor de portemonnee

Jan Christiaan is zijn bedrijf ook op andere manieren aan het verduurzamen, onder meer door maatregelen op het gebied van graswinning, weidegang, bemesting en waterbeheer. Nu de asbestdaken verwijderd zijn, heeft de boerderij een asbestvrijverklaring. En met zijn zonnepanelen gaat zijn energierekening flink omlaag. “Maatregelen zijn alleen duurzaam als ze ook goed zijn voor je portemonnee”, vindt Jan Christiaan. “Dat is met het project Duurzame Zekerheid prima gelukt, ook op de lange termijn. Want op den duur word ik eigenaar van de zonnepanelen die nu nog van Univé zijn. Dan ben ik naast leverancier van melk ook leverancier van stroom.”