Opletten in de oogsttijd

Waarom is stress eigenlijk een risico voor wie op het land werkt? Roelof: “Omdat je wilt opschieten, je focust je dan alleen op de meest voor de hand liggende taken. Je negeert signalen die op gevaar wijzen, je slaat wat controles over of je werkt wat onzorgvuldiger omdat dat gemakkelijker is. Dan is de kans groter dat er iets misgaat. Dat je schade oploopt, is al vervelend genoeg. Maar schade leidt vaak tot stilstand. Want voordat de machine gerepareerd of vervangen is, ben je weer een paar dagen verder. De (lange) levertijd van onderdelen helpt vaak ook niet mee.  Al dat gehaast was dan voor niets.”

Veilig werken

De kans op schade voorkom je volgens Roelof allereerst door je materieel goed te onderhouden zodat het altijd tiptop in orde is. “Verder moet je ook bij drukte bedachtzaam blijven. Dat betekent bijvoorbeeld dat je let op bijgeluiden van een machine, want die duiden erop dat er iets mis kan zijn. Je kunt dan het beste meteen checken wat er aan de hand is.” Roelof adviseert ook om bij een verstopping een machine altijd stil en buiten werking te stellen. Dit kan letselschade of erger voorkomen.

Duidelijke instructies

Als agrariër weet je vaak wel waar je op moet letten en hoe je gevaarlijke situaties vermijdt. Maar weten je medewerkers dat ook? Zij moeten niet alleen het werk goed uitvoeren, maar ook veilig werken. Jij bent verplicht om voor veilige werkomstandigheden te zorgen. “Geef je mensen expliciet veiligheidsinstructies en herhaal die ook regelmatig”, raadt Roelof aan. “Wat voor jou gesneden koek is, is soms minder bekend bij ingehuurde krachten. En als je werkt met buitenlandse arbeiders, houd dan rekening met de taalbarrière. Dan moet je er echt even bij blijven om te controleren of alles goed begrepen is.” Een tip is om voor de oogsttijd (weer) eens naar de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) te kijken. Je staat dan weer even stil bij alle risico’s van het werk voor je vaste en ingehuurde personeel. Dan kun je nog net even iets extra’s doen om ongevallen te voorkomen.  “Als bij een ongeval blijkt dat jij niet goed hebt gezorgd voor veiligheid, kun je een boete krijgen die op kan lopen tot 40.000 euro. Maar weet je wat nog erger is? Als iemand ernstig letsel oploopt omdat jij de zaken niet in orde had.”

Vermoeidheid en duisternis

Bij ongevallen in de oogstperiode speelt vaak de factor vermoeidheid een rol, want er worden vaak lange dagen gemaakt. Op tijd pauzes nemen en dagelijks rust pakken, het lijkt logisch, maar het gebeurt niet altijd. Soms wordt er ook in het donker doorgewerkt. Roelof: “Dan heb je er nog een risico bij omdat je zicht slechter is. Je kunt zo een steen of een stuk ijzer in een machine krijgen. Zorg dat je goed vóór je kunt zien en dat je zelf ook goed zichtbaar bent. Een goede verlichting op de machines, schoon materieel met schone spiegels en als je langs de weg loopt/werkt een reflecterend hesje dragen. Dat is altijd goed, maar in het donker is het echt nodig.”

Veilig de weg op

Als een agrariër de openbare weg op gaat, moet het andere verkeer de situatie kunnen inschatten. “Ook dan is verlichting belangrijk”, zegt Roelof. “En houd je aan de verkeersregels. Rijd rustig en kijk niet op die telefoon! Dat zijn echt de momenten waarop een ongeval zo gebeurd is.” Als trekkers van het land komen en de weg op gaan, ontstaat er onvermijdelijk een modderboel. Dat levert een slipgevaar op voor automobilisten. Roelof: “Daarom raad ik altijd aan om veiligheidsborden te plaatsen: Slipgevaar! Bovendien heb je als agrariër een zorgplicht: je moet de weg schoonhouden. Spreek met je medewerkers goed af wie wanneer de schoonmaakbeurt heeft. Je kunt vegen, maar schoonspuiten is nog beter.” Voldoen aan de zorgplicht voorkomt ongevallen, maar zorgt ook voor een kleinere kans op aansprakelijkheid. “Als jij er alles aan gedaan hebt om de weg veilig te maken en er gebeurt toch iets, dan valt jou niets te verwijten”, aldus Roelof.

Aandacht voor kinderen

Voor boerenkinderen is de oogstperiode vaak net zo spannend als voor de ouders. Ze zijn gek op grote machines en trekkers en willen er dolgraag naartoe. Maar ze zijn zich nog niet bewust van de gevaren en hun gedrag is onvoorspelbaar. “Zorg daarom voor een kind veilige omgeving”, bepleit Roelof. “Laat ze bij voorkeur alleen in een afgerasterd gebied komen zodat ze niet bij de machines kunnen. Met een felgekleurd hesje of overall zijn ze goed zichtbaar, dus dat is ook een aanrader. En met een achteruitrijdalarm en/of camera’s kun je een ongeval voorkomen.

GPS-diefstal

Een specifiek probleem voor agrariërs is GPS-diefstal. Dat speelt niet alleen in de oogsttijd, maar het risico is dan wel wat groter. “Het is in de herfst eerder donker en dan zien dieven kans om ongezien op je terrein te komen, “waarschuwt Roelof. “Met een goede erfverlichting plus alarmering heb je ze eerder in het vizier. Ook goed hang- en sluitwerk op hekken en loodsen houdt ze buiten.” Juist in de oogsttijd wordt er vaak met meerdere machines gewerkt waar een GPS op zit. Het is een zeer geliefde buit, dus diefstalpreventie is op zijn plaats. Roelof: “Haal de afneembare GPS-systemen van de trekker en de andere machines en berg ze binnen op achter slot en grendel. En met een moeilijk verwijderbare sticker maak je de doorverkoop een stuk lastiger.”

Registratie voor politie en verzekeraar

Voor een vergoeding van de verzekeraar en voor het terugvinden van gestolen apparaten is het belangrijk om alle kenmerken van het GPS-apparaat te registreren, zoals merk, type, serienummers en Imei-nummers. Bewaar ook het aankoopbewijs met een specificatie van de apparatuur, de datum van aanschaf en de prijs. Door de GPS-apparaten te registreren op stopheling.nl kan de politie ze naar de rechtmatige eigenaar brengen als ze teruggevonden worden.

Roelof heeft voor de GPS-apparatuur nog een verzekeringstip. “Als je het apparaat van de trekker of het werkmaterieel af haalt, valt diefstal niet meer onder de tractor- of werkmaterieelverzekering. Het is daarom beter de GPS apart te verzekeren als werkmaterieel.”

Heb je naar aanleiding van deze blog vragen of wil je advies? Plan een afspraak in met je Univé-adviseur. Hij helpt je graag.