Minder meldingen koolstofmonoxidevergiftiging, ondanks onderschatting risico

Ten opzichte van 2019 daalde het aantal gevallen in Noord-Nederland met bijna driekwart, terwijl in zuiden van het land ruim zes keer zoveel koolmonoxidemeldingen werden gedaan.

Koolmonoxide (CO) is een kleur- en geurloos, giftig gas dat ontstaat bij verbranding. Gebrekkige afvoer, een verkeerde manier van stoken of een defect verwarmingstoestel, zoals een kachel, geiser of cv-ketel, kan ervoor zorgen dat het gas vrijkomt in een woning. Wat voor bewoners risico’s geeft op koolmonoxidevergiftiging. Jaarlijks overlijden gemiddeld 10 tot 15 Nederlanders aan de gevolgen van vrijgekomen koolmonoxide, terwijl daarnaast zo’n 200 slachtoffers door het gas in het ziekenhuis belanden.

Meeste incidenten in Zuid-Holland, Limburg opmerkelijkste stijger

Hoewel de provincie het aantal gevallen van koolstofmonoxidevergiftiging met ruim een kwart zag dalen ten opzichte van het jaar ervoor, werden vanuit Zuid-Holland veruit de meeste incidenten gemeld in 2020. Met bijna 900 meldingen bleef het de nummers 2 en 3 in het overzicht van Alarmeringen, Noord-Holland (383) en Noord-Brabant (163), ruimschoots voor. Drenten bleven het veiligst voor koolmonoxide. Met slechts negen gevallen kwam het aantal meldingen hier ruim vier keer lager uit dan in 2019. Opmerkelijkste stijger was Limburg, waar na slechts twee meldingen in 2019 koolmonoxide bijna 50 keer toesloeg in het jaar erop.

Onderschatting

Omdat koolmonoxide geen kleur en geur heeft, is het gas zintuigelijk niet waarneembaar. Hoewel het daardoor bewoners op een levensgevaarlijke manier kan verrassen wanneer het niet goed wordt afgevoerd, heeft slechts een kwart van de Nederlanders een koolmonoxidemelder in huis. Aldus onderzoek van de Nederlandse Brandwonden Stichting in 2020. Volgens dezelfde peiling heeft 72 procent ook geen idee hoe zo’n CO-melder effectief geplaatst moet worden. Sowieso denkt de helft van de Nederlanders dat ze het risico op koolmonoxidevergiftiging niet lopen, terwijl het deel dat ten onrechte denkt dat alleen oudere cv-ketels en andere verwarmingstoestellen op leeftijd dit gevaar veroorzaken nog groter is.

‘Sluipmoordenaar’

‘Zulke onderschatting is zorgelijk,’ vindt Erik Dokter. ‘Niet voor niets wordt koolmonoxide een sluipmoordenaar genoemd, die evengoed vanuit nieuwere ketels en geisers weg kan lekken. Zonder dat je het ziet of ruikt.’ Hoewel de manager Verzekeringsbedrijf bij Univé blij is te zien dat het totaal aantal meldingen is teruggelopen het afgelopen jaar, raadt hij huishoudens met een gashaard, geiser, boiler en/of cv-ketel sterk aan een CO-melder te plaatsen. ‘Voor zo’n €15 plaats je een melder die een dreiging detecteert, die je zelf niet kunt waarnemen. Wie daarnaast de woonruimte goed ventileert en minstens een keer per twee jaar zijn of haar cv-ketel laat onderhouden door een gecertificeerd installateur minimaliseert het risico al snel richting nul.’